Hoe je ‘nee’ kunt zeggen en toch in verbinding blijft

Volgens de aloude wijsheid zou het goed zijn om kinderen regelmatig een ferm ‘nee’ te laten horen. Wat klopt er van die wijsheid, en hoe kun je nee zeggen tegen je kind zonder het contact te verliezen?

Die vermoeidheid, dat geen zin en puf hebben om steeds de boze boeman te spelen, dat ken ik maar al te goed. Hoewel mijn kinderen over het algemeen niet zo heel onstuimig zijn, kom ik soms situaties tegen waarin ik een grens moet aangeven. En dan voel ik de druk van de goegemeente die opvoedwijsheden spuit als ‘Nee is nee’, ‘Je moet consequent en duidelijk zijn’ en ‘Je moet niet over je heen laten lopen’.

Die uitspraken lijken werkelijk in onze psyche gebakken te zitten en ze klinken synoniem aan ‘goed opvoeden’. We zijn er zo van overtuigd dat ‘nee’ zeggen tegen onze kinderen een heilzame werking heeft, dat sommige ouders bijna niets anders doen de hele dag (om vervolgens verbaasd te zijn als het eerste woordje uit hun dreumes ‘nee!’ is).

Het wordt ons ook flink ingepeperd door de media en door opvoedkundigen. Op Twitter zag ik eens een pedagoge schrijven dat ze samen met een groep ouders grenzen ging verzinnen, en die dan een week lang ging volhouden. Ik vond dat nogal vreemd: Een kunstmatige regel verzinnen alleen maar om te oefenen hoe je een kind kunt dwarsbomen. Waar zijn we dan mee bezig?

Maar er zijn natuurlijk situaties waarin je wel nee moet zeggen. In de supermarkt bijvoorbeeld, als je kind felgekleurde suikerbommen uit de schappen trekt. Of wanneer ze, als ze wat ouder zijn, die ene game willen spelen waar bloed en ingewanden aan te pas komen. Hoe kun je dan de grens aangeven, zonder strijd en op zo’n manier dat je kind zich wel gerespecteerd voelt?

Een paar tips:

* Luister naar je kind

Het lijkt een dooddoener, maar soms als we ‘nee’ zeggen, vergeten we te luisteren. Wat zijn je kinds argumenten om het te willen? Natuurlijk, als je kind heel klein is, werkt dit (nog) niet, maar zorg dan dat je actief luistert door het gevoel te benoemen: ‘Je wilt heel graag koekjes eten en volgens mij ben je heel boos omdat dat niet mag’.

* Onderhandel

Is er een klein beetje speelruimte? Geef die dan ook. Laat je niet bang maken door de myhte dat ‘nee’ altijd ‘nee’ moet blijven. Een beetje toegeven kan juist je kind het gevoel geven dat zijn behoeftes ertoe doen. Omgekeerd geldt: Als er géén speelruimte is, maak dat dan ook rustig duidelijk en geef geen valse hoop. Sommige dingen zijn nu eenmaal niet onderhandelbaar. Maar als je ervoor zorgt dat er niet veel van dat soort ‘moetjes’ zijn, hoeft het geen extra strijd op te leveren.

Voorbeeld: Je kind wil die felgekleurde koekjes met veel te veel suiker. Kun je thuis samen gezondere koekjes bakken? Die bloederige game die je kind van tien niet mag spelen, kun je samen kijken of er leuke games bestaan die wél geschikt zijn? 

* Geef uitleg

Alfie Kohn zei in een interview met ons: ‘Als iets echt niet kan, geef er dan wel netjes een uitleg bij’. Alleen maar ‘nee’ horen is niet zo vriendelijk en van ‘omdat ik het zeg’ leert je kind niets. Rustig uitleggen waarom iets niet kan of mag, schept echte duidelijkheid.

* Blijf rustig

Vaak zeggen we ‘nee’ als we al boos of geïrriteerd zijn. En dat kun je nu eenmaal niet altijd voorkomen. Gelukkig is dat niet zo erg. Maar als het mogelijk is, blijf dan rustig. Toon dat je begrip hebt voor de wensen van je kind, probeer niet te overreden of de strijd aan te gaan. Blijf zoveel mogelijk zen. Af en toe nee horen, hoort bij het leven, je kind moet nog met teleurstellingen leren om gaan. Wees een betrouwbare rots in de branding. Nee horen is niet leuk, maar door in contact te blijven, leert je kind daar vanzelf steeds beter mee om te gaan.

 

 

Standaard afbeelding
Gabriëlle Jurriaans
Ooit ben ik begonnen als jeugdhulpverlener, maar heb me de laatste jaren helemaal op het schrijven gericht. Ik schreef eerder stukken over opvoeding voor onder andere NRC Next, De Groene, Vonk/ Volkskrant en voor verschillende tijdschriften en websites. Momenteel werk ik aan een boek en wil ik nieuwe projecten ontwikkelen, met name op het gebed van internetjournalistiek. Ik geniet erg van mijn twee 'knurften' waar ik elke dag van leer.
Artikelen: 58

Geef een reactie

slot pro jepang