Time-in: het redelijke alternatief voor het strafstoeltje

In de hoek of op een stoutstoeltje zetten, oftewel een time-out, zou in de hersenen van kinderen dezelfde pijnreactie kunnen veroorzaken als een fysieke afstraffing. Geïsoleerd zijn van anderen ervaart je kind als verschrikkelijk. Is in de hoek zetten dan wel zo’n onschuldig opvoedmiddel?

In de hoek of op een stoutstoeltje zetten, oftewel een time-out, zou in de hersenen van kinderen dezelfde pijnreactie kunnen veroorzaken als een fysieke afstraffing. Geïsoleerd zijn van anderen ervaart je kind als verschrikkelijk. Is in de hoek zetten dan wel zo’n onschuldig opvoedmiddel?

De nanny

Een paar jaar geleden liep ik eens een crèche binnen. In de hoek zat een verdrietige peuter. ‘Ze zit al de hele dag op de nadenkstoel’ zei de leidster ‘ze doet steeds de baby’s pijn’. De leidsters hadden een opvoedcursus gedaan en waren meteen voortvarend aan de slag gegaan met het meest effectieve middel: het strafstoeltje. Dankzij de tv-nanny Jo en opvoedmethodes zoals Triple P, zijn behavioristische gedragstechnieken enorm in zwang geraakt. Werden ze eerst nog kortdurend ingezet voor de echt moeilijke gevallen, nu zit een hele generatie kinderen voor straf apart.

Effectief

Laten we er niet omheen draaien: de time-out is op korte termijn effectief. Het gedrag van je kind zal meteen veranderen. En nu geeft de wetenschap ook een antwoord waarom: geïsoleerd zijn van anderen veroorzaakt schijnbaar een gevoel van grote pijn.  Volgens Daniel J. Siegel, professor of psychiatry en co-auteur van het boek No-drama Discipline  is een time-out op de lange termijn echter alles behalve effectief. Kinderen leren er weinig van en juist op de momenten dat zij ons als ouders het hardst nodig hebben, als ze in grote emotionele stress zitten, laten we ze alleen om het zelf uit te zoeken. Volgens Siegel is het brein van kinderen nog plastisch, en de manier waarop een kind leert daarom erg belangrijk. Volgens Siegel is het belangrijk om door middel van contact maken en communicatie je kind in een staat te brengen dat het ook kán leren. Dat doe je door verbinding te maken met je kind, niet door het te isoleren.

Het verkeerde lesje

Ook Dr. Laura Markham, schrijfster van opvoedboeken en de website ahaparenting.com, maakt grote bezwaren tegen de time-out als opvoedmiddel. Oké het is iets beter dan slaan of schreeuwen, maar het leert kinderen de verkeerde les, zegt zij. Sterker nog: kinderen gaan zich er alleen maar slechter van gedragen. Volgens Markham focust een time-out het kind slechts op zichzelf, niet op de band met jou als ouder. Het geeft het kind het gevoel dat alleen zijn aardige kanten oké zijn, maar hij afgewezen wordt op momenten dat het minder goed gaat. En, zegt Markham, in plaats van samen te werken om een oplossing te verzinnen, zorgt het ervoor dat we ons tegenover elkaar opstellen en de boel alleen maar verder escaleert.

Flickr creative commons
Flickr creative commons

Time-in

Maar wat dan wel? Je kind wordt vreselijk boos, krijgt een driftbui, is onredelijk aan het gillen of stopt niet met huilen. Markham en Siegel stellen een time-in voor: in plaats van ons als ouders af te zonderen van onze kinderen die het duidelijk even heel erg moeilijk hebben, neem je je kind bij je. Liefst nog voordat je kind helemaal over de rooie gaat. Is je kind nog in staat tot knuffelen of even een boekje lezen om te kalmeren? Doe dat dan. Staat je kinds thermometer echter flink in het rood, dan heeft praten of kalmeren niet zo veel zin meer. Je kind zal het in al die emotie niet meer kunnen horen. Blijf in de buurt. Je hoeft niet toe te geven aan wat de driftbui heeft veroorzaakt, maar je bent wel emotioneel en fysiek beschikbaar voor je kind.

Belonen?

Maar beloon je je kind dan niet voor ‘slecht’ gedrag, zul je misschien denken. Nee, sterker nog: je kind zal juist minder reden hebben om de strijd met je aan te gaan. Allereerst bevestig je de relatie die je met je kind hebt. Je zegt met je rustige, fysieke aanwezigheid: ik ben er voor je. Daarnaast leef je voor hoe je door je kalmte je kind kunt helpen zijn emoties te reguleren. Dat zal niet van de een op de andere dag gaan, maar je kind zal het zich steeds beter eigen maken. Daarnaast creëert het een grote mate van vertrouwen. Je kind zal minder reden hebben om door roeien en ruiten te gaan, als hij ziet dat jij rustig en aanwezig blijft. In plaats van recht tegenover elkaar, ga je naast je kind staan.

Leren

‘Door een time-out missen ouders de kans om hun kind echt iets te leren’ zegt Daniel J. Siegel. Kinderen worden er alleen maar bozer van, terwijl je met een time-in juist een belangrijk leermoment creëert: ‘Als je duidelijk grenzen aangeeft terwijl je de nadruk legt op samenwerking, communicatie en respect dan geeft dat kinderen de kans om te oefenen om actieve, empathische mensen te zijn, die goed beslissingen kunnen nemen en zich ondersteunt voelen om zelf dingen uit te zoeken. Dit soort zelfreflectie creëer je binnen de relatie, niet in isolatie. En dat maakt het ouderschap op de langere termijn effectiever en veel bevredigender’.

Meer lezen over de time-in:

What’s Wrong with Timeouts? – Dr. Laura Markham
More Effective Than Time-Out: Time-In – Aha! Parenting
‘Time-Outs’ Are Hurting Your Child – TIME
Een Beetje Meer Verbinding Graag – Eva Bronsveld

Het hele brein, het hele kind

Twaalf revolutionaire strategieën om de ontwikkeling van je kind te stimuleren.

No-Drama Discipline

The bestselling parenting guide to nurturing your child’s developing mind.

Standaard afbeelding
Gabriëlle Jurriaans
Ooit ben ik begonnen als jeugdhulpverlener, maar heb me de laatste jaren helemaal op het schrijven gericht. Ik schreef eerder stukken over opvoeding voor onder andere NRC Next, De Groene, Vonk/ Volkskrant en voor verschillende tijdschriften en websites. Momenteel werk ik aan een boek en wil ik nieuwe projecten ontwikkelen, met name op het gebed van internetjournalistiek. Ik geniet erg van mijn twee 'knurften' waar ik elke dag van leer.
Artikelen: 58

12 reacties

  1. Fijn!! Soms voel ik me machteloos zoals zoveel ouders, maar ik vind dit wel een heel prettige manier. Vooral met mijn licht autistische zoon is het soms moeilijk communiceren en is knuffelen een goed middel om hem te kalmeren en zijn verdriet (bv omdat hij iets niet mag en door blijft zeuren) zo intens dat het fijn is om hem te troosten ipv te straffen voor zijn gezeur.

  2. Ik kan me goed vinden in deze gedachtegang en ik denk dat het in vele gevallen op gaat. Toch denk ik dat een time-out nuttig kan zijn. Een kind moet ook leren zijn eigen emoties te reguleren en een time-out is daar een goeie gelegenheid voor. Wij noemen het hier thuis “even afkoelen”. Je geeft je kind de kans even tot zichzelf te komen. Los van zijn ouders die op zo’n moment ook prikkels zijn. Het zit ‘m denk ik toch erg in de manier waarop je het brengt. Ik denk dat mijn zoontje begrijpt en voelt dat ik hem niet afwijs, maar de kans geef zijn gedrag te corrigeren en te reflecteren over wat hij gedaan heeft. Gewoon eerst even goed nadenken wanneer en vooral waarom je een time-out geeft!

    • Het verhaal over leidsters die doorslaan in triple p is jammer; ze hebben het niet begrepen. bij triple p is time -out het moment met kind te praten; met ruimte voor boos zijn, verdrietig, machteloos en even realiseren wat er nou gebeurde allemaal!
      time out triple p is max een halve min eerste keer en bij derde keer max 2 min. In een groep kinderen werkt het natuurlijk wel anders dan thuis; al weet ik dat beetje serieuze pm -er graag time -out vermijd. Wel effectief hoor maar kan vaak anders, wel even apart nemen maar in gesprek blijven en knuffelen en troosten. en de vraag bij het kind leggen…de oplossing graag ook. Een driftige of hele verdrietige bui kan prima even uitrazen in een berg kussens. boos zijn of heel boos zijn mag ook! en heel hard huilen ook. tussen 12 lawaai papegaaien een hele dag is even afzonderen best fijn. Dat geld ook voor PM-ers even 3 minuten Time out op de gang of frisse lucht buiten ademen. Ik ben voor Time out PM-ers!

      • Voor de duidelijkheid: het kindje zat niet urenlang op een stoeltje, maar werd telkens na een minuut weer in de groep gelaten om meteen weer op het stoeltje gezet te worden na een ‘overtreding’.

    • Emotieregulatie moet ook aangeleerd worden aan kinderen. Daar zijn volwassenen voor nodig. Je zet je kind toch ook niet alleen met een boek om te leren lezen…

  3. Eindelijk! Ik las deze opinie vandaag in De Morgen en kon mijn vreugde niet op. Al jaren probeer ik het gedachtengoed van positive parenting en positive discipline toe te passen en uit te dragen. Het stuit wel vaker op onbegrip: het is nog steeds bon ton om je kind te straffen of “gevolgen” te laten ondergaan terwijl oplossingen zoeken voor veel meer openheid zorgt bij zowel kind als ouder. Je staat aan dezelfde kant – die van het kind – en werkt constructief. Bovendien verminder je gevoelig de machtsstrijd tussen jou en je kind en geef je macht en controle terug aan het kind in een sfeer van wederzijds respect. Opvoeden is aanleren en grenzen stellen. Maar grenzen stellen kan ook zonder straffen. Bedankt en nu maar hopen dat deze visie hoe langer hoe meer gehoor krijgt. Nog aanraders in dezelfde strekking: Alfie Kohn, Jane Nelsen, en Adele Faber en Elaine Mazlish.

  4. Als vader van een 4 jarige superboy vind ik me helemaal in dit artikel. Niemand is perfect dus fouten zullen blijven. Maar bij “stout”gedrag eerst rustig ( niet schreeuwend) (oog) contact maken en dan uitleggen danwel bespreken wat fout ging, afronden met een handdruk en een “hug”werkt meestal super. Lukt het me in 100% van de gevallen? Nee! Wel steeds hoger percentage.
    Het woord time out wordt ook verkeerd gebruikt: in sporten als volleybal, wat doen spelers en coach tijdens een time out? Gaan ze allemaal ergens apart zitten? Of steken ze de koppen bijelkaar om te bespreken wat goed ging en wat minder goed ging?
    Heb ook de boeken van Dr Sears als encyclodedie gebruikt en de site van ahaparenting kan ik ook aanbevelen.

  5. Ik ben het er ook zo mee eens. Laat zitten dat strafstoeltje! Laten we gaan kijken waarom een kind ongewenst vertoont. Het kind heeft hulp nodig i.p.v. correctie door te straffen, hoe ‘mild’ ook. Zo jammer, dat het straffen nog zo diep geworteld zit in de opvoedwereld. En juist bij al die kinderen met moeilijk gedrag, zonder of met diagnose helpt het ook niet. Het maakt de boel alleen maar erger.
    Toch gaan we de goede kant op. Er komen steeds meer mensen die durven te kiezen voor een andere aanpak. Fijn dat er platforms bestaan als dit. Laten we er met elkaar aan werken om ouders en andere opvoeders laten zien dat het ook anders kan. Fijner, respectvoller en uiteindelijk ook effectiever. Wat mij betreft een bijdrage aan een betere wereld.

  6. Het onderzoek dat aan zou hebben getoond dat een time-out even schadelijk is als een fysieke afstraffing, is nogal twijfelachtig gebaseerd op een situatie waarin kinderen een computerspel moesten spelen met electrodes op hun hoofd om verschillende dingen te meten. Dat spel zou een time-out nabootsen. Ik weet niet precies meer wat voor spel er gespeeld werd, maar toen ik het las, heb ik me alleen maar af zitten vragen hoe in vredesnaam dat spel enig verband hield met een time-out…. het sloeg compleet nergens op: dat weet ik nog wel.
    Ik vind dat, samen met de toon in dit artikel, nogal storend. Een time-out kan schadelijk zijn, tuurlijk. Zoals werkelijk ALLE interventies, OOK troosten, schadelijk kunnen zijn als je ze VERKEERD toepast. En daarvan heb ik binnen de hulpverlening heel wat voorbeelden gezien.
    Een time-in werkt bij onze oudste heel goed: ze kalmeert er van en komt tot zichzelf, en kan daarna gedrag laten zien dat wel wenselijk en passend is voor de situatie. Kan dan beter uitleggen wat ze wil, enz enz. Als we alleen haar hadden, zou ik mogelijk dit artikel wel bejubelen.
    Maar toen kwam onze tweede dochter en die laat bij time-ins alleen maar zien veel MEER boosheid te ontwikkelen. Zij is gebaat bij heldere grenzen en af en toe even alleen afkoelen. Dat is geen straf, dat is geven wat zij nodig heeft op dat moment.
    Kunnen we dat voor zijn? Ja. Zoals we ook het moeten geven van een time-in bij onze oudste voor kunnen (en WILLEN!) zijn, omdat je probeert je kind tools te geven om situaties te handelen en te voorkomen dat ze het even niet meer weten.
    Maar zoals we bij onze oudste het niet altijd voor kunnen zijn dat zij de weg kwijtraakt en een dikke knuffel van ons nodig heeft, zo kunnen we dat bij onze jongste niet altijd voor zijn en heeft zij af en toe even een time-out nodig.
    Ik kan het niet vaak genoeg zeggen: methodes zijn een basis voor je handelen, maar zullen NOOIT op alle kinderen toepasbaar zijn. Uiteindelijk zul je dus altijd moeten doen wat goed is voor je kind. OOK als dat iets is wat niet zo in jouw natuurlijke straatje past… 🙂

    • Eindelijk!! Al die stomme lofuiting hier, daar kan ik niet zo goed tegen. Ik ben het helemaal met je eens. Er bestaat geen goed of fout. Ieder kind is uniek. Fijn om te zien dat er nog ouders zijn die dat inzien en daar naar handelen!!!

  7. Ik ben het geheel eens met het zoveel mogelijk toepassen van een time-in. Werkt ook heel vaak goed bij onze oudste. Waar ik echter wel moeite mee heb, is dat er inmiddels zoveel adviezen en meningen zijn dat ik bij mezelf maar ook bij vriendinnen/vrienden verwarring zie ontstaan, we willen het allemaal goed doen en het beste voor ons kind of kinderen, maar de praktijk is soms lastiger dan een artikel toegeeft. Ik ben orthopedagoog en had voorheen ( toen nog kinderloos) ook de beste en mooiste adviezen voor ieder die daar om vroeg. Nu met een jaloerse peuterpuber en een tweeling van net 14 maanden, zorgt de praktijk ook bij mij voor verwarring en schuldgevoel en het ervaren dat bovenstaande niet altijd toepasbaar is. Mijn peuter doet zijn broertje of zusje pijn, zoekt daarin naar mijn grenzen , en ja hij kan gillen en slaan , bij het gillen en slaan werkt een time-in als hij nog enigszins bereikbaar is, maar soms is hij dat dus niet en moeten we er even uit, dat doen we ook zoveel mogelijk samen, even samen op de gang en knuffelen en tot rust komen, en vooral benoemen wat hij WEL mag doen. En toch, zijn er dagen dat dat ook lastig is. Of 20 keer voorkomt, en dat is lastig met de combinatie van nog twee kleintjes. Kortom, ik doe waar ik mij goed bij voel, en waarbij ik zoveel mogelijk zie en ervaar dat het past bij mijn kind en hij er niet negatief onder lijdt. Maar we zijn ook allemaal maar mensen denk ik….

Geef een reactie

slot pro jepang