Ouderschap is een groeiproces, in de eerste plaats van jezelf als moeder of vader. Met vallen en opstaan leren we. Perfecte ouders bestaan niet, maar toch zijn veel ouders ongewoon streng voor zichzelf. Een pleidooi voor kwetsbaarheid.
Als volwassene hoor je sterk te zijn. Dat is de boodschap die velen van ons hebben meegekregen. Je groot houden, streng zijn voor jezelf, jezelf afrekenen op de fouten die je maakt. Maar meten we zo niet met twee maten? Onze kinderen willen we immers graag meegeven dat fouten er zijn om van te leren, en dat er onvoorwaardelijk van ze gehouden wordt. Hoe onvoorwaardelijk ben je eigenlijk naar jezelf toe? Mag jij jezelf zijn, met mooie én minder mooie kanten? Door je kwetsbaar op te stellen zal je een nieuwe kracht in jezelf vinden, als mens en als ouder.
Er is een verschil tussen spijt en schuld. Een verschil tussen balen hoe je het hebt aangepakt en balen van jezelf.
Ik ben vaak niet de moeder die ik zou willen zijn. Ik zet mijn peuter vaker achter de televisie dan ik eigenlijk wenselijk vind, schreeuw op het moment dat ik me overspoeld voel en ik zeg soms dingen waarvan ik mezelf beloofd had ze nooit te zeggen.
Dat overkomt ons allemaal. Tenminste, als het goed is. Op het moment dat je dit gevoel herkent, kijk je namelijk kritisch naar je eigen handelen. Ouderschap draait niet om perfect zijn, maar om hoe je omgaat met je eigen feilbaarheid. Er is een verschil tussen spijt en schuld. Een verschil tussen balen over hoe je het hebt aangepakt en balen van jezelf. Een verschil tussen een fout maken en fout zijn. Als ik van die dingen doe die ik niet bepaald een opvoedkundig hoogtepunt vind, ben ik geneigd mezelf vreselijk op mijn kop te geven. De kinderen zijn het na een knuffel vaak al vergeten en ik voel me schuldig. Waarom kon ik dat nu niet beter oplossen? Stom stom stom!
Moet je je eens voorstellen dat ik dat als bewuste opvoedtactiek zou toepassen. Dat ik, als mijn kind een fout maakt, nog een dag lang blijf roepen hoe stom ze is! Ik vind het belangrijk dat als een kind een fout maakt, het mijn liefde voor hem/haar niet aantast. Dat ze voelt dat je fouten mág maken, het is informatie waarvan je leren kan. Ik oefen nog om dit ook op mijzelf toe te passen.
Exit supermom
Als je leeft vanuit het besef dat je de moeite waard bent, ongeacht je missers, word je niet alleen een blijer mens, maar ook een fijnere ouder. Je kan het gevoel hebben dat je perfect moet zijn, een supermom, maar wat gebeurt er als je jezelf steeds naast zo’n meetlat legt? Je werkt dan vanuit tekortschieten. En dat draagt juist bij aan stress. Het vervelende van stress is, dat je dan sneller geneigd ben om vanuit jezelf te reageren, en minder vanuit begrip voor je kind.
Dat wil niet zeggen dat al die andere gevoelens er niet mogen zijn. Juist niet. Je gevoelens kan je vergelijken met een muziekstuk: je hebt hoge en lage tonen nodig. Een schilderij met donkere en lichte tinten. Brené Brown, verhalenverteller en onderzoeker, stelt dat we onze taal rondom gevoelens zouden moeten veranderen. Niet positieve en negatieve gevoelens, maar plezierige en onplezierige. Al die emoties geven richting. Onplezierige gevoelens vertellen je dat je moet bijsturen. Als je die negeert, word je een soort vulkaan. Emotieregulatie begint bij aandacht besteden aan je gevoelens, ál je gevoelens. En je kind kijkt dit af: als je aandacht besteedt aan je eigen gevoelens, ze durft te voelen en ervaren, dan leert je kind dit ook makkelijker. Betekent dit ‘goed zijn zoals je bent’ dat je niet meer kritisch kijkt naar hoe jouw ouderschap je kind beïnvloedt? Juist niet. Dat kritisch kijken is pas te verdragen als je weet dat je goed bent zoals je bent, en als je de onplezierige gevoelens kunt verdragen.
Het zeker weten voelt veiliger dan twijfelen, vragen blijven stellen. Durven proberen, op je gezicht durven gaan, je kwetsbaar opstellen vraagt moed.
Durf te leren
Leren is een kwetsbaar proces. Fouten maken is eng. Het zeker weten voelt veiliger dan twijfelen, vragen blijven stellen. Durven proberen, op je gezicht durven gaan, je kwetsbaar opstellen vraagt moed. En dit geldt het meest voor dingen die over jezelf gaan. Dat gat tussen hoe je het zou wíllen doen, en hoe je daadwerkelijk doet. Ouderschap is een groeiproces, niet in de laatste plaats voor jezelf als moeder of vader. Bij een groeiproces kijk je waar je naar toe wilt, maar je bent er nog niet. Het is een streven, een richting. Niet een eindpunt.
Dat betekent dus dat je hoe dan ook momenten zult meemaken dat wat je doet niet aansluit bij wat je eigenlijk wil. Je hebt besloten naar het zuiden te lopen, maar je merkt op gegeven moment dat je uitwijkt naar het westen. Dan kan je zeggen: ik was eigenlijk op weg naar het westen. Of je zegt: wat ben ik stom! Maar eigenlijk is het enige nuttige: je weg naar het zuiden weer opzoeken.
Als je schreeuwt tegen je kind, kan je zeggen dat hij het zelf heeft uitgelokt, je kan jezelf op je kop zitten, of je zoekt naar manieren om weer op de goede weg te komen. Sterker nog, dit zijn kansen om nader tot elkaar kunt komen.
Jaren geleden, ik was een jaar of zestien, zette mijn moeder me aan de keukentafel. Het ging niet zo goed tussen ons op dat moment namelijk. “Linda, ik wil eens praten”, zei ze. “Ik wéét dat ik fouten heb gemaakt… dat spijt me. Ik hou van je en ik mis je.” Dit is het moment geweest dat onze relatie weer verbeterde, en het gaf mijn respect voor haar een enorme boost.
Je kinderen willen een relatie met jou
De wereld is onzeker. Je kan 1000 scenario’s bedenken, en dan nog zal de toekomst zich anders ontvouwen, namelijk op manier 1001. Relaties zijn onzeker. Als je je gevoelens deelt, weet je niet wat de reactie van de ander gaat zijn. Denk maar aan de eerste keer dat je een geliefde zei: ik hou van jou. Wij als mens zijn gevoelig voor afwijzing; het geeft in je hersenen dezelfde reactie als lichamelijke pijn. Paracetamol helpt zelfs! En toch: wil je een werkelijke relatie hebben met anderen, dan zul je je open moeten stellen, je gevoelens durven delen. Juist omdat het zo belangrijk voor ons is, vinden we het eng.
De schoonheid van de mens, als bij een bloem, is verweven met zijn kwetsbaarheid.
De schoonheid van de mens is niet zozeer te vergelijken met die van een edelsteen, maar met een bloem, zegt filosoof Martha Nussbaum. De schoonheid van de mens, als bij een bloem, is verweven met zijn kwetsbaarheid. “Een goed mens zijn houdt in dat je een bepaalde openheid hebt naar de wereld toe, dat je vertrouwen hebt in onzekerheden waar je geen grip op hebt.” Ze zegt hier: ‘goed mens’, maar ze bedoelt iets als: ‘volledig mens, het leven leven in werkelijke verbinding met anderen’.
Wat heeft dit nu te maken met ouderschap? Nou, eigenlijk heel eenvoudig: je kinderen willen een relatie met JOU. Op het moment dat je alleen maar de wenselijke delen van jezelf laat zien, het mooie plaatje, hou je jezelf (en je kinderen) eigenlijk een soort masker voor.
Open/leeg
We hebben grofweg twee keuzes. We kunnen leven vanuit openheid en vertrouwen, of vanuit schaamte en angst. Je kunt leven vanuit angst. Angst voor de ander, voor wat er gaat gebeuren. Je zet je in feite schrap tegen het leven. Dit noemt antropoloog Colin Turnbull leven vanuit een ‘empty self’, het ‘lege zelf’. Je kan ook vanuit je hart leven, het ‘open self’. Op het moment dat je van anderen verwacht dat ze het goed met je voor hebben, bestaat de mogelijkheid dat ze je kwetsen. Het is tegelijkertijd de enige manier om mens te zijn en je werkelijk te verbinden met anderen.
De reden overigens dat Turnbull het niet een ‘gesloten zelf’ noemt, maar een ‘lege zelf’, heeft te maken met het ontstaan van het patroon van angst en zelfbescherming. Hij stelt: als kinderen niet krijgen wat ze nodig hebben, ontstaat er een bepaald tekort, een leegte. Hij heeft het specifiek over nabijheid en responsiviteit in de eerste levensjaren. Kinderen ontwikkelen dan een gebrek aan vertrouwen in de wereld en zijn eerder geneigd tot zelfbescherming dan tot vertrouwen in anderen.
Voor een kind is de wereld óók vol onzekerheden. Kinderen kijken naar jou, hoe jij in de wereld staat. Zie jij de wereld als een angstige plek waar je je voor afsluit? Is het veilig of gevaarlijk om je gevoelens te delen met anderen?
Hoe ziet ouderschap met heel je hart er dan uit?
- Niet vechten of vluchten, maar voelen: besteed aandacht aan je gevoelens.
- Niet opvoeden vanuit moeten of angst (‘Wat als?’), maar vanuit vertrouwen en verbinding.
- Je bent goed zoals je bent. Leef het voor!
- Voed je passies en talenten. Jouw taak is niet je weg te cijferen, maar om goed te zorgen voor het moeder(vader)-kind koppel. ‘Zorgen voor ons’.
- Kies verantwoordelijkheid boven schuld.
- Geef je fouten toe. Bedenk je. Verander van mening. Vanuit het ‘open zelf’ kan je groeien.
- Maak de reis samen. Laat zien dat je altijd blijft leren en groeien, en dat het niet erg is als je iets niet meteen weet of kan.
- Stel je open, durf, laat je schild zakken en laat je zien.
We zijn met elkaar verbonden, jij en ik en ik en jij.
Goed genoeg, dat wil zeggen dat ik ‘echt’ ben. Dat ik kwetsbaar open ben. Open voor jouw behoeften, open voor mijn gevoelens, zal deze verbondenheid blijven bestaan, groeien. Jij zal groeien. Ik kan je voeden, geborgenheid en vertrouwen bieden, ruimte geven om jou te zijn. Ik kan je thuisbasis zijn. Nee. Ik hoef je niet te beschermen tegen alles, ik hoef er alleen maar te zijn voor jou. Zodat je voluit durft te leven. Moedig genoeg om kwetsbaar te zijn.
Ik wist nooit dat God mij zo lief had. Broers en zusters dit is mijn verhaal. Ik ben meer dan 6 jaar getrouwd en ik kon geen kind hebben, de dokter zegt dat ik problemen heb met mijn baarmoeder, dus ik ondergaan meerdere behandelingen, maar niemand heeft voor mij gewerkt. Ik was aan het gaan voor adoptie. Maar enkele jaren geleden bedoelde ik met iemand die mij voor een kruidenarts had geïntroduceerd. Ze zei dat de kruidenarts haar vriendin met kruidengeneeskunde had geholpen en haar vriend kon verwekken en een kind hebben, dus ze heeft me geadviseerd de kruidenweg te proberen. Dit is een ding dat ik nooit in mijn leven heb gedacht omdat ik nooit kruidengeneeskunde heb gebruikt sinds ik geboren was. Maar ik heb besloten om de kruidenarts te verhelpen. Dus ik contacteerde hem, zijn naam is dokter egbe en hij bereide de kruiden voor mij en ik begon het te nemen. Ik heb het al een tijdje genomen en hij heeft me tijdig geadviseerd om met mijn man seks te hebben, zodat ik verder ging en volgens zijn leiding ging. Zie dat ik het verhaal kort heb gekregen, en ik begon een kind te nemen en te dragen. Vandaag kan ik met vrijmoedigheid zeggen dat ik een gelukkige moeder ben. Alsjeblieft als je daar bent en je denkt aan het aannemen van een kind, alleen omdat de dokter je zei dat je je eigen kind niet kan hebben, wil ik nee zeggen, geen kind aannemen, neem dan contact op met dokter zonnig en laat hem geven Jij zijn kruidengeneeskunde die je baarmoeder zal openen. En ik verzeker je op een korte tijd dat je je eigen baby hebt. Zijn contactgegevens zijn email (dregbedcaster@gmail.com) en zijn telefoonnummer in of whats-app hem (+2348077620669).