Bij veel ouders knaagt er iets rond deze periode: is het ‘liegen’ over Sinterklaas nou onderdeel van de lol, of is er ook een andere manier? Heleen vertelt over hoe zij dat aanpakte met haar nu zevenjarige dochter.
Dat kinderen van het Sinterklaasfeest houden, weet iedereen. Niet alleen de cadeautjes, ook de magie, het ‘doen alsof’ maken er een heerlijk feest van voor groot en klein. Velen doen mee met het feest; ouders, juffen, meesters, zelfs burgemeesters spelen hun rol met verve. Sinterklazen en Pieten komen aan in havens met stoomboten en ze rijden door dorpen en steden. Dansend gaan zij langs huizen en deuren en delen pepernoten en snoepgoed uit. Op scholen worden lokalen overhoop gehaald, natuurlijk het werk van de Rommelpieten. Een tijd vol magie, spanning en plezier!
Wat doet deze ‘leugen om bestwil’ met onze vertrouwensrelatie?
Maar toch knaagde er iets. Wat mij niet lekker zat was: hoe is het voor mijn kind als ik haar iets vertel wat niet klopt? Wat doet deze leugen om bestwil met onze relatie, met het vertrouwen tussen ons?
Toen vond ik een manier om Sinterklaas in alle glorie te kunnen vieren terwijl ik authentieke informatie deelde met mijn kind. Dit artikel gaf mij daarbij meer duidelijkheid en richting. Ik vertelde mijn kind toen ze 3 of 4 jaar was simpelweg hoe het zat: dat het Sinterklaasfeest een fantasiefeest is: “Heel lang geleden leefde Sint Nicolaas, een meneer die eten uitdeelde aan arme mensen en kinderen. In onze tijd vieren we dat nog, mensen verkleden zich dan als Sint of Piet. We geven elkaar cadeautjes en lekkers, net zoals Sint Nicolaas toen eten gaf aan de armen. Op die manier spelen we het verhaal van vroeger na. We hebben er ook allerlei dingen bij verzonnen, om het feest nog leuker en spannender te maken. Dat Sint aankomt met de stoomboot, helemaal uit Spanje, en dat hij over de daken kan rijden met zijn paard. Dat de Pieten de cadeautjes in de huizen brengen. ’s Avonds doen de Sinten en Pieten hun verkleedkleren uit en wassen de schmink van hun gezichten. De vlaggen worden van de boot gehaald. Het paard gaat terug naar zijn stal bij de boer. Alles is weer gewoon.”
Kinderen hebben een reëel beeld nodig van hun wereld, zodat ze zich er met vertrouwen, kennis en veiligheid in kunnen bewegen ~ Jan Hunt
Mijn dochter is nu 7. Voor zover ik weet heeft ze erg genoten van de Sinterklaasfeesten. Steevast keek ze het Sinterklaasjournaal, ze ging er helemaal in op. Ze weet nog goed dat ik verkleed als Sinterklaas aan onze deur stond met de cadeautjes. Fijne herinneringen voor ons allebei. Van overmatige spanningen in de periode rond 5 december heeft ze volgens mij weinig last gehad. Zou een kind zich veiliger voelen als het weet dat het toneelspel is?
“Vertelt jouw kind dan niet aan andere kinderen?”, vragen ouders. Ik denk van niet. Ik heb de indruk dat ze niet eens in de gaten had dat andere kinderen niet op de hoogte waren. Nu ze ouder wordt, komt dat besef er wel en praten de kinderen er met elkaar over. Ook realiseer ik me dat ik geen verantwoordelijkheid draag voor de informatie die andere volwassen kinderen geven. Ik sta in voor wat ik zelf vertel. “Weten kinderen dan op die leeftijd al wat echt is en wat niet, dat besef komt toch pas als ze veel ouder zijn?”, vragen anderen. Ja, dat weten kinderen al vroeg: uit onderzoek blijkt dat kinderen tussen 3 en 5 jaar oud onderscheid maken tussen fantasie en werkelijkheid.
Ik kijk heel blij terug op onze Sinterklaasvieringen en ik verheug me op de weken die voor ons liggen. De verlanglijstjes zijn in de maak en we experimenteren vast met het recept voor de pepernoten. De verkleedkleren worden gepast en gewassen. En ik ben heel benieuwd naar jouw ervaringen en voornemens, wat vertel jij je kind(eren) over Sinterklaas?
Heleen, alle respect voor jouw keuze. Ik vind het ook moedig, aangezien de reacties rond deze kwestie soms nogal emotioneel kunnen zijn. Ook ik maakte samen met mijn partner de keuze om onze dochter, toen ze klein was, precies de waarheid te vertellen, nadat we zagen dat ze was geschrokken van zwarte Piet, toen ze heel klein was. Het voelde niet goed om mee te gaan in het vertellen van iets dat niet zo is, zoals het wordt gebracht. Ons kind heeft altijd van het feest kunnen genieten, mede juist doordat ze wist dat het spel was, heel herkenbaar dus, wat jij schrijft. Ik wens je goeds toe en leuke weken, samen met je kind!
Dankjewel Arna, dat je jouw ervaringen hier met ons deelt. Ik ben blij te lezen dat je met tevredenheid terugkijkt op jullie keuze, dat helpt mij. Ik heb heel warme reacties gekregen op het artikel, dat heeft me echt verrast!
Dankjewel voor je artikel, precies zoals ik het ook ervaar en wil meegeven aan m’n kinderen. Eerlijk kunnen zijn én er helemaal in op kunnen gaan. Ik ben benieuwd hoe ons dat zal vergaan, de oudste is nu 4 en wil alles heel precies weten.
Een plezierige tijd samen Saskia! 🙂
Beste,
Ik herken me volledig in je artikel.
Omdat dit thema me al altijd bezig houdt, maakte ik samen met mijn moeder een boek ‘Het geheim van Sinterklaas…’. In dat boek gaan we stap voor stap de waarheid ontdekken, samen met het kind.
Onlangs heb ik dit boekje samen met mijn dochter gelezen. Zij was erg trots dat ze het geheim mocht ontdekken. Ik vond het heel belangrijk om dit als ouder zelf te kunnen uitleggen, en haar iets toe te vertrouwen. Dit voelt helemaal anders aan, er komen geen verwijten ‘je hebt gelogen’.
We vertrekken in het boekje van ‘Sinterklaas’ als historische figuur, en hoe de huidige traditie ontstaan is. Door de interesse van vrienden en familie hebben we het boekje uitgegeven.
Hierbij wat meer info:
Samenvatting van het boek:
“Mama, hoe kan Sinterklaas meer dan 200 jaar oud zijn? Gaat zijn hart dan niet stuk?”
“Papa, als de Sint in één nacht alle kindjes bezoekt, hoe doet hij dat dan?”
Wanneer kinderen stilletjes aan de Sint ontgroeien, beginnen ze vele vragen te stellen. Het moment van de waarheid komt dichterbij. Maar… hoe pak je zoiets aan? Boosheid en ontgoocheling loeren om de hoek. Veel ouders worstelen hiermee.
Dit boek wil van ‘de onthulling’ een speciaal moment maken. Kinderen worden groter en mogen de ‘echte Sint’ leren kennen. Stap voor stap gaan ouder en kind op ontdekkingstocht door het verhaal heen.
Over de auteur:
Lies Stragier (1980) is mama van twee dochters. Al vanaf het moment dat het jaarlijkse kinderfeest in haar gezin aan bod komt, is het een thema dat voor vertwijfeling zorgt. Laat je je kind geloven in de goedheiligman? En wanneer vertel je het ‘ware’ verhaal? Met dit boek wil zij haar dochters op een leuke manier de waarheid laten ontdekken.
Martine Deboosere (illustrator) (1954) is moeder van drie kinderen waarvan Lies de jongste is. Ze is ook grootmoeder van zes kleinkinderen. Martine tekent en schildert al jaren; aquarel is haar passie. Met liefde voor de kleinkinderen illustreerde zij dit boek. De kleurrijke illustraties en eigen tekenstijl zullen zeker het jonge publiek aanspreken.
Klinkt fijn om de waarheid met jullie boekje voorzichtig te onthullen! Waar is dit boekje te verkrijgen? 😉 Liefs, Marjan
Ik ben onder de indruk van dit artikel en deze zienswijze! Ik heb er nooit zo over nagedacht. Wel dat ik ‘niet eerlijk’ ben en dat ben ik voor de rest juist zo. Zo bezig met bewust ouderschap, maar zo niet hier over gedacht. Ik vond het zelf heel jammer toen ik hoorde dat de Sint niet bestond. Ik heb als kind genoten van het mysterie en ik geniet ook van dit feest en de blijdschap bij mijn kinderen. Ja, wat doe je er mee? Mijn oudste is 7 en stelt de Pieten vragen via briefjes in haar schoen. De jongste is net 4 en zag dat de Sinterklaas in het dorp toch echt een andere Sinterklaas was als die op tv. Dat had ik niet verwacht. Dit boekje interesseert me wel. Ik zou inderdaad graag willen dat ze het van mij horen en niet van anderen… maar wanneer….?
Ik heb dit ook geprobeerd, maar misschien ben ik niet expliciet genoeg geweest oid. Mijn dochter, nu 6 wil er gewoon niet aan… Zij ziet Sinterklaas dus hij bestaat. Terwijl ze met andere dingen altijd heel kritisch doorvraagt en t naadje van de kous wil weten, zo niet bij Sint en Piet. Ze wil gewoon geloven . Zelf ben ik opgegroeid met de kennis dat Sint niet bestaat en ik heb toch heel veel plezier gehad aan t Sinterklaasfeest. Elk jaar twijfel ik weer, explicieter uitleggen of maar weer verder zelf laten ontdekken.
Heel herkenbaar! Mijn bijna 7 jarige wil gewoon heel graag blijven geloven. Ik had als uitgangspunt: ik lieg niet. Als ze iets vraagt, geef ik eerlijk antwoord. Maar als dat gebeurde, zag ik dat mijn antwoord niet ‘aankwam’, alsof ze er bijna bewust voor koos om toch te blijven geloven. En weet je; dat is toch prima? De beleving van het feest is blijkbaar zo sterk, dat de ‘feiten’ dat niet verstoren. Nu weet ze bijvoorbeeld dat we het verhaal naspelen, maar ze gelooft dus wel dat er s nachts pieten in huis komen die cadeautjes brengen – dat die dat naspelen zeg maar. Ze voegt de nieuwe kennis in haar magische wereldbeeld, dat gaat heel organisch. Als ze er helemala aan toe is om haar geloof los te laten, zal dat vanzelf gebeuren.
Ik vertel ook al jaren dat het niet echt is, maar we vieren het in vol ornaat mee.. Van intocht, tot schoen zetten iedere avond met iets voor het paard erin.. Zelf heb ik mijn kind zelfs meer zien genieten sinds ze weet hoe het zit… Ze vindt het ook erg raar dat andere kinderen zo voor de gek worden gehouden…
Dit komt helemaal overeen met wat ik sinds vorig jaar vertel tegen mijn dochter. Ik kan ook niet liegen… Ik laat haar geloven wat ze zelf wil, maar ze weet heel goed dat de sinten en pieten die we her en der zien, verklede mensen zijn, en het verhaal van de heiligen kent ze ook (in Vlaanderen vieren we Sint Maarten in sommige streken op dezelfde manier als Sinterklaas). Wat haar betreft is er dan ook nog een ‘echte’ Sint, alhoewel ik dat nooit bevestig. Ze is nu 3.5.
Hallo,
Praktische vraag. Hoe leg ik op een leuke manier aan mijn dochter uit hoe het komt dat er iets in haar schoen ligt s’ochtends? Ze wilt alles altijd precies weten namelijk…om dan te zeggen dat wij het er s ‘ avonds inleggen is ook zo saai toch?
Hallo Jacqueline, je kunt het een antwoord geven dat past bij het verhaal dat je met je kinderen deelt. Als je vertelt dat jullie het verhaal van Sinterklaas naspelen, zoals Heleen in dit artikel vertelt, dan kan je antwoord daar bij aansluiten. Je kunt ook een vraag terug stellen, soms kom je er dan achter wat de wensen en verwachtingen van je kind zijn. “Wat denk jij?”
Ik vroeg me af wanneer jullie dit dan vertellen.
Ga je pas vertellen als ze zelf vragen stellen, of toch al eerder?
Ik kan me erg vinden in het niet willen liegen over zulke dingen en helemaal duidelijkheid scheppen als je ziet dat ze in de war of bang zijn.
Mijn 2,5jarige kijgt nu overal vanalles mee over de Sint en de pieten maar dit vind ik nu niet echt een leeftijd om echt een hele uitleg te gaan geven.
Dat doe ik over bumba, plop, andere fictieve figuren die in zijn beleving toch echt zijn… ook niet.
Dus ik dacht ik wacht tot hij met vragen komt. maar vind het best lastig 😉
Hoi Mamalief, ik vind het lastig om je te adviseren, ik ken je kind en je gezin ook niet. Ik herinner me nog dat het issue bij ons pas echt speelde vanaf de tijd dat mijn dochter naar school ging. Pas dan krijgen ze er zoveel over mee. Voor die tijd keek mijn dochter geen Sinterklaasjournaal. We gingen alleen naar de intocht en er was een gezellig avondje met cadeautjes. Daar genoot ze enorm van, ze herinnert zich dat ook nog. Misschien is het met 2,5 jaar al heel wat om niet te bevestigen dat het echt is? En, mocht je kind vragen hebben, eerlijk te antwoorden? Een fijne tijd samen! 🙂
Ik vind het juist wel heel leuk om de kinderen te laten geloven in Sinterklaas, als ik kijk naar mijn eigen herinneringen. Toen ik er zelf in geloofde, was het zo spannend (op een leuke manier!) dat ik mijn kinderen dat niet wilde onthouden.
Dat betekent niet dat ik ze echt wat voorlieg, ik heb het gewoon niet over de waarheid. Hier ook de ervaring dat de kinderen het zelf willen geloven. Momenteel heb ik nog één kind dat gelooft, die vroeg laatst of het zo was dat je vader en moeder de schoen vullen. Ja, dat is zo, hebben we gezegd. Maar hij gelooft nog steeds, nu zegt hij dat als wij het vergeten, er wel een piet komt om wat in de schoen te doen. Pakjesavond is ook echt, voor hem.