Jij hebt vast ook wel van die situaties waarin je denkt “Werk nou eens even mee”, “Waarom kun je nou nooit eens gewoon even doen wat ik zeg”, enzovoort. Het lijkt zo simpel en toch ligt je kind (weer) dwars. Waarom is dat? En wat kun je daaraan doen?
Gedrag heeft een reden. Als je kind boos wordt of dwars ligt, zit daar iets achter. Een veelvoorkomende oorzaak is dat je kind zich niet gehoord, gezien en begrepen voelt. Oftewel, zich niet erkend voelt.
Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken: erkenning is een basisbehoefte van ieder mens. We willen ertoe doen. Dat geldt net zo goed voor kinderen. Zij willen serieus genomen worden in hun behoeften, hun verlangens, hun zorgen.
Vaak zijn ouders zich helemaal niet bewust dat ze dat niet doen. Maar het zit hem juist in je reactie in alledaagse situaties. Je kind luistert niet naar je en als je daar wat van zegt wordt ze boos. Of hij wordt boos omdat iets hem niet lukt.
Het werkt alleen als je een echte empathische reactie geeft. Het werkt niet als trucje, terwijl jij je inwendig loopt te ergeren aan je kind.
Wat je op zo’n moment als eerste zou moeten doen is erkenning geven. Het gevoel van je kind benoemen. “Ik zie dat je boos wordt, je wilt dat niet doen hè?“ of “Wat vervelend lieverd, dat het niet lukt, daar word je boos van hè?”of “Zo te zien heb je daar helemaal geen zin in”.
Het is verbluffend om te zien hoe goed dat werkt, al zit er wel een ‘maar’ aan. Het werkt alleen als je een echte empathische reactie geeft. Het werkt niet als trucje, terwijl jij je inwendig loopt te ergeren aan je kind. Verplaats je in je kind en erken van daaruit zijn of haar gevoel, behoefte of zorg. Je kind klaart ervan op en kan daarna ook weer horen wat jij zegt.
Stap even uit je eigen gezichtspunt en stap in de schoenen van je kind.
Doe je dat niet, dan kan het een hele tijd doorzeuren zonder dat jij snapt waarom je kind zo moeilijk doet. Een kind wat zich niet erkend voelt, niet begrepen, voelt zich daardoor niet prettig. En kan daardoor nog een hele tijd ‘lastig’ blijven.
Dus wil jij een soepeler contact met je kind, minder irritaties en boze buien, probeer het dan eens uit. Stap even uit je eigen gezichtspunt en stap in de schoenen van je kind. Probeer te begrijpen wat er in je kind gebeurt, wat hij ervaart. En laat merken dat je het ziet en begrijpt. Ik durf te wedden dat het dan een stuk makkelijker wordt met je kind. Ook, of misschien juist, als je kind een echte dwarsligger is.
Via de vraag op twitter “Hoe kan het dan wel” volgde ik nieuwsgierig de link naar dit artikel. Goed geschreven, relevante info. Echter, ik denk dat het slechts een stukje van het antwoord is.
Een compleet andere aanvliegroute – die volgens mij een completer antwoord geeft – is de ZaaiGoed methode. ZaaiGoed gaat ervan uit dat in ons gedrag richting kinderen boodschappen zitten verpakt. Boodschappen over wat goed en fout is, over grenzen, over hoe we met emoties omgaan, met elkaar, met onze omgeving. Enzovoort. Maar ook boodschappen over wie of wat het kind is, bijvoorbeeld: ‘wat ben je toch angsthaas’. Al die boodschappen die we meegeven (zaaien) vormen onze kinderen (oogst). Immers, wat je zaait is wat je oogst. Goed (of positief) zaaien wordt met ZaaiGoed een stuk makkelijker.
Je in de schoenen verplaatsen van het kind is een mooie suggestie. Zonder meer. Het is ook 1 van de 28 ZaaiGoed. Maar als je van binnen kookt en je gaat je best doen je in het kind te verplaatsen, dan voelt het kind jouw innerlijke strijd. En wat is dan de boodschap? Boosheid mag niet? Boosheid moet onderdrukt worden?
ZaaiGoed zegt (onder andere) dat je – ook als opvoeder – gewoon boos mag zijn. Als dat er is, is het er toch? Waarom mag je boosheid niet laten zien? Er is niets mis met deze emotie.
Wat wel fijn is, is als je je boosheid bij en van jezelf houdt. Kieper het niet in de bak van je kind. Dus laat gerust zien en horen wat het gedrag van het kind met je doet. Praat daarbij zoveel mogelijk vanuit IK, benoem je emotie, benoem het gedrag waardoor je je zo voelt en vertel welk gedrag je fijn(er) zou vinden.
Er valt nog een hoop meer over te zeggen en het klinkt wellicht zo ook nog erg kort door de bocht als antwoord op de vraag “Hoe kan het dan wel?”. Ik pretendeer nu niet volledig te zijn. Wilde vooral geïnteresseerden wijzen op deze nieuwe benadering. Mail me gerust als je meer wilt weten over ZaaiGoed. Hier bij Kroost hebben ze m`n emailadres.
Ter afsluiting: ik denk dat onze neiging om ‘negatieve’ emoties niet in het bijzijn van kinderen te uiten voorkomt uit de boodschappen die we zelf als kind van onze opvoeders hebben meegekregen. Mocht onze eigen boosheid er vroeger zijn? Welke boodschappen kregen wij mee als we boos waren? We geven zo heel veel van onze eigen jeugd door aan de volgende generatie. ZaaiGoed probeert deze transgenerationele keten te doorbreken en doet dat op een leuke, speelse, inspirerende en vooral heel praktische manier. Vind ik ;-)!
Hallo Alexander,
Ik ben het helemaal met je eens. Als je je kind met respect wilt opvoeden komt daar heel wat meer bij kijken. Omgaan met je eigen emoties, communiceren vanuit jezelf, al dat soort gebieden zijn van belang. Alle zaken die jij noemt, en meer, komen dan ook aan bod in mijn onlineprogramma.
Voor dit blog heb ik er één aspect uitgehaald, waarvan ik denk dat het een goede tip voor ouders. Ook zonder het totaalaanbod 🙂
Ik merk dat er in mijn zoon van 10 maanden een behoorlijk koppige (lees: daadkrachtige, doorzettende) man schuilt. Hij baalt er soms hard van dat hij in een babylichaam zit wat alles moet leren en zeker nu met de fase van staan, wordt hij soms laaiend op zichzelf als hij omvalt of moe wordt. Ik heb mijn omgeving de instructies gegeven om geen dingen te zeggen als ” nou, niet zo boos doen hoor!” want ik vind dat elke emotie zoals het opkomt er mag zijn. Ik merk ook dat als ik hem de ruimte geef, even uit mijn ‘ik-moet-nog-dit-en-dat-doen’ modus stap en begrip toon voor dat mannetje wat zo graag alles wil doen, maar baalt dat het niet altijd lukt, hij binnen no time weer de rust in zichzelf heeft gevonden. (ik zeg bewust niet ’tot hij weer stil is’ want mijn doel is niet dat hij stil is, maar dat hij om kan gaan met zijn eigen frustratie en zich daarin laat troosten. Ik zeg dan ook geen dingen als ‘stil maar’ en ‘shhh’) Voor elke ontwikkeling die hij doormaakt en en doorzettingsvermogen, de daadkracht die hij daar voor bezit, heb ik de grootste bewondering en geduld. Het dwingt mij om anders te kijken naar het leven (van de automatische piloot af te stappen) en hem vaker de ruimte tot ontdekken te geven ipv mijn voorgeleefde ‘pas op’ ‘voorzichtig’ en gecontroleerde, beperkende bezorgdheid. En dan merk ik ineens dat hij het eerste kind is wat ik vanaf het eerste signaal al in zijn behoeftes begrijp.
Fantastisch, dat je dit al zo snel in de gaten hebt bij je kind. Jouw kind boft daar mee 🙂 Ik vind het ook mooi hoe je beschrijft dat je kind je dwingt om uit de automatische piloot te stappen, geweldig toch? Niet altijd makkelijk, weet ik zelf ook, maar uiteindelijk heeft een kind als de jouwe je heel veel te bieden.