Gepruts aan je baby

Eens in de zoveel tijd komt er een dokter die dé manier heeft gevonden om je baby stil te krijgen. Wanhopige ouders zijn maar wat blij met zo’n wondermiddel. De vraag is echter: kan dat prutsen aan je baby kwaad?

Niet zo lang geleden zat ik ook in dat schuitje: een baby die voldeed aan de definitie van een huilbaby (een baby die minstens drie weken, minimaal drie dagen, minimaal drie uur huilt). Mijn baby reageerde op prikkels alsof hij door een wesp werd gestoken. Hij huilde al als mensen naar hem keken (en dat gebeurt best vaak bij een baby).

Uit-knop voor baby’s

Die behoefte aan een hulpmiddel om je baby stil te krijgen ken ik dus maar al te goed. Ik had op sommige momenten heel graag een uit-knop willen hebben. Maar nog nieuwsgieriger was ik naar de reden van het huilen. Het kon toch niet normaal zijn dat baby’s zo vaak en zo lang huilen?

Wat blijkt nou: westerse baby’s huilen aanzienlijk langer en vaker dan hun collega’s in culturen waar samen slapen, dragen en borstvoeding op verzoek de norm zijn. Combineer dat met het feit dat uit onderzoek (Infant crying and sleeping in London, Copenhagen and when parents adopt a “proximal” form of care – St James- Roberts et al) blijkt dat baby’s die te weinig worden aangeraakt meer huilen en dat naar schatting 1 op de 3 kinderen onveilig zijn gehecht (Bron: NJI.nl), en het plaatje begint duidelijker te worden.

Het zijn niet onze baby’s waar iets mis mee is: het is waarschijnlijk onze levensstijl. De kennis omtrent hechting lijkt bij professionals in de zorg nog in de kinderschoenen te staan. En ouders doen wat zij om zich heen zien en als normaal ervaren. Dat een eigen bed, een babykamer, een kinderwagen en een box afwijken van wat een baby écht nodig heeft, dat weten we vaak helemaal niet.

Er is niets mis met onze baby’s: het is onze levensstijl

En nee, dat ligt niet aan ons opvoeders: we weten gewoon niet beter. Ook wij hadden zo’n knus babykamertje, met een bedje, een wippertje en een box. Allemaal middelen om een baby af te scheiden van zijn ouders. Ook ik dacht dat baby’s alleen moeten kunnen spelen, en dat als mijn baby daar heel andere ideeën over had, dat er iets mis was met mij of met mijn kind. Ook ik liep met wallen onder mijn ogen en de wanhoop in mijn lijf rond: Wat.Moet.Ik.Doen????

Stress en trucjes

En van die wanhoop maken sommige mensen handig gebruik. De Amerikaanse Harvey Karp bijvoorbeeld, die met zijn methode waarbij hij een baby flink heen en weer beweegt en in het oor sist weet stil te krijgen. In Nederland werd de methode blij onthaald. Uit onderzoek bleek dat het effectief zou zijn. Maar ook hier werd weinig kritisch gekeken naar wat echt van belang is. Toen ik Karp mailde met de vraag of er ooit onderzoek was gedaan naar het cortisolgehalte van de baby voor en na zijn interventie, bleek dat in ruim tien jaar nog nooit te zijn gebeurd. Je zou denken dat zo’n eenvoudig speekselonderzoek naar de stress die een baby ervaart, het eerste is waar onderzoekers naar zouden kijken, maar niets is minder waar. De ‘Happiest baby on the block’- educators zijn al opgeleid, zonder dat we weten wat er binnen in de baby gebeurt. En daar zouden onze alarmbellen bij af moeten gaan.

Kant-en-klare methodes werken zelden of nooit

Want wat weten we precies van stress bij baby’s? Nou, vooral dat langdurige blootstelling daaraan langdurige gezondheidsrisico’s oplevert. (lees ook: ‘It’s Just a Little Cortisol’: Why Rises in Cortisol Matter to Infant Development – Evolutionary Parenting )

En nu gaat dit filmpje rond: een andere dokter die met een trucje een baby stil krijgt. Ook hier is niet van buitenaf te bepalen of de baby echt rustig is of een angstreflex laat zien. Baby’s kunnen zich bij extreme angst namelijk doodstil houden, terwijl de stress door hun lijf schiet. Dat stil houden is een gevolg van evolutie en een overlevingsmechanisme voor baby’s, die behalve huilen verder weinig kunnen om aan gevaar te ontsnappen.

Maar zelfs als hier geen sprake is van stress, geeft het een baby nog niet wat het echt nodig heeft: nabijheid op de huid van een vertrouwde verzorger. Baby’s hebben namelijk huid-op-huid contact nodig om stress te reguleren. Ook valt te betwijfelen of ouders dit midden in de nacht in de slaapkamer gaan doen. Maar nu hoor ik je al zeggen: wat dan wel?

Koester je baby

Hoe krijg je een baby stil? Het eerlijke antwoord is, dat kant-en-klare methodes zelden of nooit werken. Alle baby’s in alle culturen huilen een bepaalde periode meer. Dat is kennelijk normaal. Dat onze Westerse baby’s aanzienlijk meer huilen, dát is iets waar we naar zouden moeten kijken.

Als een baby huilt is daar een reden voor, zelfs als wij dit niet kunnen zien. Niet je baby is stuk; onze maatschappij is dat. We missen de kennis, ervaring en cultuur die nodig is voor de zorg voor onze baby’s.

Dat te veranderen, gaat niet zomaar. Het goede nieuws is dat er binnen onze beperkte mogelijkheden genoeg is wat we wél kunnen doen, dingen die bewezen goed zijn voor je uk. Collega Linda Rikkers schreef vijf tips die je op weg kunnen helpen. Het voornaamste is: koester je baby. Een stille baby kan gestrest zijn, een huilende baby kan wel degelijk van binnen kalmeren en leren zijn stress te reguleren.

Laat je baby daarom vooral niet alleen. Als jij niet kan troosten, vraag of iemand anders dat wil doen. Een baby huilt omdat er iets niet lekker zit, maar kan niet vertellen wat dat is. Een baby is hulpeloos zonder een groot mens bij hem in de buurt.

En zolang we niet precies weten of het kwaad kan, moeten we de wonderdokters met hun tovertrucjes maar niet aan onze baby’s laten prutsen.

Standaard afbeelding
Gabriëlle Jurriaans
Ooit ben ik begonnen als jeugdhulpverlener, maar heb me de laatste jaren helemaal op het schrijven gericht. Ik schreef eerder stukken over opvoeding voor onder andere NRC Next, De Groene, Vonk/ Volkskrant en voor verschillende tijdschriften en websites. Momenteel werk ik aan een boek en wil ik nieuwe projecten ontwikkelen, met name op het gebed van internetjournalistiek. Ik geniet erg van mijn twee 'knurften' waar ik elke dag van leer.
Artikelen: 58

8 reacties

  1. Wat een fantastisch helder geschreven stuk op die tenenkrommende methodes! Het zou zo simpel moeten zijn… Koester je baby, hou hem/haar vast, heb hem/haar lief…. Treurig dat dit niet zo vanzelfsprekend is als dat ik het vind.

  2. Het filmpje van de dokter bouwt voort op wat we weten dat baby’s lekker vinden: zachtjes bewegen alsof ze door een lopende volwassene gedragen worden, lekker ingewikkeld worden als ze veel stimuli te verstouwen krijgen. Niet raar of gek. En zeker niet voor een dokter, voor wie huid op huid niet zo passend is.

  3. Ik zou hier de tip: het boek ‘De taal van huilen’ van Aletha Solter van harte aan toe willen voegen. Het heeft mij heel erg geholpen om anders om te gaan met mijn huilende baby (als aan alle basisbehoeften was voldaan). Namelijk liefdevol in je armen laten uithuilen. Niet meer en niet minder. Daarna heb je een opgewekt en ontspannen kind! Alle achtergronden over huilen en boosheid, plus hoe je ermee om kan gaan, heel bruikbaar aan helder omschreven!

  4. Ik denk dat een draagdoek bij het huid op huid contact zeker van dienst kan zijn. Erg prettig je kleintje zo dicht bij mama of papa!

  5. Zooooo blij dat samenslapen, borstvoeden op verzoek en dragen goed bij mij passen. Maar ik zie ook heel gelukkige baby’s die graag alleen slapen en genieten van een flesje. Zo eenduidig is het nu ook weer niet.

    • Mee eens!
      Mijn zoontje was geen fan van de draagdoek. Had echt even nodig om 6 minuten te jengelen. En dan lekker slapen. En o wee als we hem nu storen in zijn ‘alleen tukkie’.
      Samen slapen heeft er voor mij helaas nooit bij hem ingezeten 😛

      Per kind verschillend dus. Maar er zijn zeker enkele basis behoeften, en of je bijv geborgenheid nu geeft als je je kindje draagt of achter de wagen loopt, dat is een zoektocht

  6. Ik ben blij met dit mooie naar waarheid, de biologie, geschreven artikel. Liefde is het allerbelangrijkste wat je kan geven en is helend. Als babytherapeut wil ik er aan toevoegen dat als je merkt dat je baby snel stress ervaart er mogelijk tijdens zwangerschap en of geboorte iets gebeurd is dat je baby niet verwerkt krijgt. Dan is het goed om te weten dat jeen babytherapeut die vanuit de pre- en perinatale psychologie werkt wat voor je baby, jou en je gezin wat kan betekenen.

Geef een reactie

slot pro jepang